Oryginalna tapicerka skórzana może być ozdobą samochodu. Tapicerka skórzana jest narażona na działanie szeregu czynników, które mogą powodować uszkodzenie albo przyspieszać jej starzenie. W jaki sposób dbać o tapicerkę skórzaną w samochodzie zabytkowym?

 

Skórzana tapicerka w samochodzie zabytkowym może pokrywać przednie fotele i tylną kanapę, a także koło kierownicy. W niektórych autach także deska rozdzielcza i boczki drzwi są wyściełane tapicerką skórzaną. Nie możemy też zapominać o mieszkach dźwigni zmiany biegów i dźwigni hamulca ręcznego, a także ich gałkach, które też mogą być wykonane ze skóry. Tak samo, jak tunel środkowy. 

 

Z czego produkowano skórzane tapicerki samochodowe na przestrzeni lat? 

 

Do produkcji tapicerki skórzanej w samochodach stosowano przede wszystkim skóry bydlęce. Do połowy lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, skóry bydlęce garbowano przy użyciu środków roślinnych.  Później garbowanie skór było prowadzone z dodatkiem chromu - i tak jest do dziś. Nadal jednak produkowano auta premium, w których stosowano skóry bydlęce, garbowane naturalnie.  Nie znaczy to, że w niektórych autach zabytkowych nie znajdziemy skaju, czyli ekologicznej imitacji skóry naturalnej. Skaj stosowano przede wszystkim w tańszych samochodach. Ze skaju mogą być wykonane mieszki, boczki, ale także i pokrycia siedzeń. Skaj łatwo odróżnić od skóry naturalnej. Nie przepuszcza on powietrza. Zatem tapicerka wykonana ze skaju nie oddycha. Przez to kierowca i pasażerowie pocą się i "przyklejają" do tapicerki. 

 

 

Naturalna skóra ma nie tylko elegancki wygląd, ale również specyficzny zapach. W niniejszym poradniku przedstawimy sposoby dbania o tapicerkę skórzaną, która jest w dobrym stanie. W kolejnym (LINK) pokażemy, w jaki sposób regeneruje się tapicerkę skórzaną w samochodzie zabytkowym. 

 

Co niszczy tapicerkę skórzaną w samochodzie zabytkowym? Czego należy unikać?

 

Postaramy się teraz wymienić wszystkie czynniki, które powodują uszkodzenia lub przyspieszają niszczenie tapicerki skórzanej w samochodzie zabytkowym. 

• Promienie słoneczne, promienie ultrafioletowe i wysoka temperatura we wnętrzu samochodu. Wiele aut zabytkowych jest wystawionych na otwartych ekspozycjach. Promienie słońca, promieniowanie UV i wysoka temperatura powodują wysychanie tapicerki skórzanej (utratę naturalnych olejków ochronnych) i pękanie. Dlatego nie powinno się wystawiać samochodu na długotrwałe działanie promieni słonecznych. Stosowanie atermicznych osłon na szyby zapewni już podstawową ochronę przed promieniami słonecznymi. 
• Suche powietrze i wysoka temperatura we wnętrzu auta powodują przyspieszone zużycie skóry naturalnej. 
• Brud powoduje przyspieszone niszczenie skóry - tapicerka pęka w zabrudzonych załamaniach i fałdach. Dlatego należy ją czyścić, usuwając wszelakie zanieczyszczenia, nie tylko z zewnętrznych elementów, ale także z zakamarków. 
• Pot. Skóra może nasiąkać wonią potu. Dlatego należy unikać dotykania elementów skórzanych (kierownicy, dźwigni) spoconymi rękoma. Trzeba też unikać dotykania ciałem o skórzaną tapicerkę. Czyli np. nie jeździć samochodem bez koszulki, albo w koszulce bez rękawów. 
• Skóra bardzo mocno chłonie dym papierosowy. W przypadku tapicerki materiałowej można go łatwo wywabić, piorąc ją. Tutaj jest o wiele trudniej. Gorący popiół ma destrukcyjny wpływ na tapicerkę. 
• Jedzenie w samochodzie. Plamy po jedzeniu, przede wszystkim po wszelakiego typu napojach mogą wsiąkać w tapicerkę i powodować uszkodzenia. 
• Tapicerka wykonana z jasnej skóry może zafarbować od odzieży, którą kierowca i pasażerowie mają na sobie. Odzież farbuje wtedy, kiedy jest wilgotna. A zatem po deszczu, albo wtedy, gdy właściciel się spoci. Najczęściej farbują wyroby z odzieży jeansowej,  odzież skórzana, galanteria skórzana (paski, spodnie itd.). Oczywiście, mogą też farbować inne wyroby. Trzeba bardzo uważać, bo w takich przypadkach konieczna jest renowacja tapicerki.  
• Tapicerkę skórzaną można uszkodzić mechanicznie, doprowadzając do przecięć i pęknięć. Najgroźniejsze są metalowe elementy odzieży - zatrzaski, suwaki, ozdobne, metalowe kołki, metalowe napy itd. Groźne są też metalowe bransoletki i metalowe paski zegarków. Ważny jest też sposób, w jaki kierowca lub pasażer zachowuje się na fotelu. Jeśli w trakcie jazdy wykonuje szereg ruchów, które powodują tarcie odzieży o tapicerkę - będzie dochodziło do jej przyspieszonego zużycia. 
• Niekonserwowanie skóry przez właściciela auta. Kiedy właściciel pojazdu nie używa odpowiednich kosmetyków, nadających skórze miękkość, robi się ona twarda i krucha. A wówczas można ją uszkodzić znacznie szybciej. 
• Wiele razy wspomina się o tym, że tapicerka samochodowa z naturalnej skóry (tak samo, jak tapicerka meblowa) niszczy się w przyspieszonym tempie od suchego powietrza. Często korzystanie z klimatyzacji samochodowej i niestosowanie kosmetyków do pielęgnacji tapicerki może przyspieszać jej wysychanie i pękanie. 
• Skoro nie lubi suchego powietrza, to może trzeba je nawilżyć? Nie ma to sensu.  Nie warto stosować nawilżania wnętrza samochodu, poprzez stosowanie np. nawilżaczy elektrycznych. Dlaczego? Tapicerka ze skóry naturalnej nie lubi wilgoci. A sama wilgoć we wnętrzu auta mogłaby by potęgować ataki korozji. Kiedy we wnętrzu auta jest zbyt wysoki poziom wilgoci (np. ze względu na nieszczelności), na tapicerce skórzanej (z naturalnej skóry) może pojawić się toksyczna pleśń (widoczne białe naloty). 

 

Jak dbać o skórzaną tapicerkę w samochodzie?

 

Przede wszystkim trzeba ją regularnie czyścić z zanieczyszczeń. Na początek trzeba usuwać okruchy, mikro kamyczki, piasek i inne, podobne, suche zanieczyszczenia, za pomocą delikatnej szczotki o miękkim włosiu. Może to być np. szczotka silikonowa. Skąd takie rzeczy biorą się na tapicerce? Z ubrań, z powietrza, które wpada do wnętrza auta...  

• Można oczywiście wykorzystać odkurzacz. Ważne, żeby jego końcówka (ssawka) nie była ostra, a jeśli jest to szczoteczka, powinna mieć miękkie włosie. Do usuwania takich zanieczyszczeń jak kamyczki i piasek można użyć także strumienia powietrza. 

 

 

Niektóre rodzaje skóry można myć przy użyciu nieco większej ilości wody, a inne nie. Najpierw trzeba wykonać próbę. 

• W najmniej widocznym miejscu należy przetrzeć tapicerkę mokrą szmatką. Jeśli na powierzchni skóry zostaną kropelki wody, to można ją myć. Jeśli jednak skórzana tapicerka wchłonie wodę, to należy ją delikatnie czyścić lekko wilgotną ściereczka. Taka tapicerka mogła być bardzo mocno zaniedbana i dopiero po zastosowaniu kosmetyków, będzie odporna na wodę. 
• Do czyszczenia tapicerki należy używać wilgotnych ściereczek z mikrofibry albo miękkiej bawełny. 
• Co bardzo ważne - nie powinno się używać do czyszczenia tapicerki zwykłej wody z kranu. W większości regionów Polski woda jest twarda, czyli zawiera dużo wodorotlenków wapnia i magnezu. Taka woda po myciu będzie zostawiać ślady (plamy z osadem z wapnia) na powierzchni tapicerki. Zaleca się, aby do mycia tapicerki stosować wodę zdemineralizowaną (kanister 5 litrowy takiej wody kosztuje kilka złotych). 

 

Konserwacja tapicerki skórzanej w samochodzie - krok po kroku

 

• Krok pierwszy: odkurzyć tapicerkę. 
• Krok drugi: przetrzeć ją wilgotną szmatką. Jeśli trzeba, zastosować specjalny środek (piankę) do czyszczenia tapicerki skórzanej. 
• Krok trzeci: zastosowanie glicerynowego mydła w miejscach, które są mocno zużyte. 
• Krok czwarty: po wyschnięciu zastosować specjalny środek do konserwacji tapicerki, przeznaczony do pielęgnacji skóry naturalnej. 

Wymienione operacje należy przerpowadzić co 3 miesiące. 

 

W sprzedaży można znaleźć specjalne, bardzo delikatne środki do czyszczenia tapicerki skórzanej. Zazwyczaj mają one formę pianki. Należy je stosować w połączeniu z delikatnymi ściereczkami - z bawełny albo mikrofibry. Zawsze warto najpierw wypróbować każdy kosmetyk w najmniej widocznym miejscu tapicerki. Np. w dolnej części fotela, której nie widać. 

 

Po myciu tapicerki i jej odkurzeniu, należy ją natrzeć specjalnym środkiem do pielęgnacji skóry naturalnej (tapicerki). Zadaniem takich środków jest zapewnienie tapicerce skórzanej połysku i elastyczności. Zazwyczaj środki do pielęgnacji skóry naturalnej zawierają w swoim składzie specjalne olejki: rycynowy, kokosowy, jojoba, lniany, rycynowy, wazelinę i inne w różnych kombinacjach. Tłuste środki sprawiają, że skóra jest odporna na działanie wilgoci - nie chłonie wody. 

 

Niekiedy w ich składzie znajduje się także gliceryna. Pozwala ona na zatuszowanie delikatnych zadrapań i śladów zużycia. Można kupić specjalne, glicerynowe mydła regenerujące, przeznaczone do usuwania śladów zużycia tapicerki. 

 

Zawsze warto mieć pod ręką czyste (nienasączone niczym) ściereczki, żeby móc jak najszybciej usuwać plamy, jakie mogą powstać np. z napojów i jedzenia. Jeśli plama zaschnie i nie zostanie szybko usunięta, brud wniknie w głąb skóry. Szczególnie kwaśnie substancje mają tendencję do wnikania w skórę. 

• Uwaga! Tapicerkę skórzaną zawsze trzeba czyścić delikatnie, bez jakiegokolwiek silnego tarcia. Nie wolno stosować żadnych środków, przeznaczonych do stosowania w kuchni albo łazience: mleczek do czyszczenia (mają w składzie substancje ścierne), płynów do mycia naczyń (przyspieszają wysuszanie skóry), spirytusu, benzyny ekstrakcyjnej i jakichkolwiek rozpuszczalników. 

Nie zaleca się stosowania do pielęgnacji skórzanej tapicerki tzw. domowych wynalazków, np. balsamów do ciała, kremów do rąk z gliceryną czy mleka z terpentyną. O wiele lepszym i bezpieczniejszych rozwiązaniem jest zastosowanie specjalnych kosmetyków.