Olej silnikowy pełni kluczową rolę w utrzymaniu silnika samochodu w odpowiednim stanie. Dotyczy to samochodów w każdym wieku, także zabytkowych. Jak dobrać olej silnikowy do starszego auta? Na co zwrócić uwagę przy doborze oleju? Czy olej syntetyczny można stosować w silnikach starszych samochodów?

 

Regularna wymiana oleju silnikowego, stosowanie oleju wysokiej jakości i utrzymywanie jego właściwego poziomu mają ogromny wpływ na stan silnika. Dzięki temu silnik samochodu, mającego 30 lat i pół miliona kilometrów za sobą, może być w lepszym stanie technicznym od silnika auta, mającego 8 lat i 150 tys. km przebiegu. Za czasów młodości samochodów zabytkowych nie stosowano serwisów long life.

 

Co ile wymieniać olej silnikowy w starszym samochodzie?

 

Samochód zabytkowy z reguły nie pokonuje więcej, niż 5 tys. km rocznie. Większość zdecydowanie mniej. Co ile zatem należy wymieniać olej silnikowy w takim aucie?

•  W samochodzie zabytkowym warto wymieniać olej silnikowy co rok.

 

Dobór oleju silnikowego do starszego samochodu

 

Jaki olej stosować w samochodzie zabytkowym? Najlepiej olej silnikowy o parametrach ustalonych przez producenta samochodu. Najważniejsza jest norma SAE, którą można znaleźć w książce serwisowej auta.

 

Jako przykład weźmiemy samochód BMW serii 3 E30 316, benzyna 1.6 (90 KM) z roku 1987.

• Zgodnie z książką serwisową samochodu, olej silnikowy należy wymieniać zgodnie ze wskaźnikiem terminów obsługi samochodu, albo co 10.000 km przebiegu, razem z szeregowym filtrem oleju (wkładem oleju).
• Producent samochodu ostrzega, że w przypadku częstej jazdy na krótkich trasach (co wiąże się z częstym uruchamianiem silnika), częstej jazdy po zapylonych drogach i eksploatacji w trudnych warunkach, olej należy wymieniać częściej, niż co 10.000 km.
• Producent auta przestrzega także przed mieszaniem olejów silnikowych tej samej klasy, ale pochodzących od różnych producentów. Czyli zawsze, pomiędzy jedną wymianą a drugą, warto stosować olej silnikowy jednego producenta.
• Producent samochodu zaleca stosowanie olejów wielosezonowych o specyfikacji SAE 15W-40 lub 15W-50, czyli olejów mineralnych. Możliwe było również stosowanie olejów jednosezonowych. We współczesnych czasach byłaby to jednak męczarnia, albowiem trzeba byłoby wymieniać olej silnikowy 2 razy do roku - przed zimą i przed latem.

 

Aby móc zapewnić silnikowi jak najlepsze warunki do pracy, właściciel auta powinien przez cały okres eksploatacji przykładowego samochodu stosować oleje silnikowe o specyfikacji 15W40 lub 15W50.

 

Czy popularne wyszukiwarki olejów są przydatne dla posiadacza samochodu zabytkowego?

 

Każdy szanujący się producent olejów silnikowych ma własną internetową wyszukiwarkę olejów. To wygodne narzędzie dla posiadacza samochodu, który nie ma książki serwisowej auta, albo po prostu nie wie, gdzie jej szukać. Wystarczy podać dane samochodu, a wyszukiwarka zaproponuje konkretną specyfikację oleju silnikowego. Poda również ilość potrzebną do wymiany, a w niektórych przypadkach także termin wymiany.

 

Czy to się sprawdza w przypadku samochodów zabytkowych? Wróćmy do naszego przykładowego BMW E30 316 1.6 (90KM) z roku 1987

• Castrol proponuje nam olej 5W30, a zatem typowy syntetyk, stosowany w autach produkowanych od 15 lat.
• Motul proponuje nam cały szereg olejów: mineralny 15W30, półsyntetyczne 10W30 i 10W40, a także oleje syntetyczne 5W30, 5W20 i 5W40.
• Mobil proponuje nam olej syntetyczny 5W30, a zatem znów olej do współczesnych aut.
• Shell również proponuje olej syntetyczny 5W30.
• Total proponuje olej syntetyczny 5W40.
• Ravenol proponuje oleje mineralny 15W40 , półsyntetyczny 10W30 i 10W40 oraz syntetyczne 5W30 i 5W40.

 

A może jednak warto zastosować nowoczesny olej syntetyczny do silnika samochodu zabytkowego, skoro producenci olejów taki olej proponują? Czy może stać się coś złego?

 

Nie warto stosować nowoczesnych olejów syntetycznych do samochodów zabytkowych

 

Olej silnikowy jest płynną częścią silnika samochodu. Na przestrzeni lat ewoluowały konstrukcje silników, a wraz z nimi ewoluował skład olejów silnikowych.

• W najstarszych samochodach stosowano mineralne oleje jednosezonowe. Auta nie miały jeszcze filtrów oleju.
• Następnie zaczęto wprowadzać do produkcji mineralne oleje wielosezonowe (na cały rok, na lato i zimę), z pierwszymi dodatkami (np. zapobiegającymi pienieniu się, chroniącymi przed korozją).
• W samochodach, produkowanych w latach 90 - tych zaczęto stosować oleje półsyntetyczne, których skład wzbogacano o dodatki zmniejszające tarcie. Najpopularniejszym olejem półsyntetycznym był i do tej pory jest olej 10W40.
• Mniej więcej na przełomie stulecia pojawiły się oleje całkowicie syntetyczne. Zakres ich zadań znacznie się zwiększył. Położono nacisk na przykład na to, aby oleje maksymalnie zmniejszały tarcie, ułatwiając rozruch i zmniejszając opory, co pozwala w minimalnym stopniu zmniejszać zużycie paliwa. Najpopularniejsze oleje syntetyczne miały oznaczenie 5W30 i 5W40. Obecnie, w najnowszych autach stosuje się oleje o specyfikacjach np. 0W20.

 

Olej syntetyczny jest oczywiście najlepszy, ma największe możliwości ochronne silnika, zmniejsza tarcie, chroni przed korozją, zawiera silne detergenty, rozpuszczające zanieczyszczenia zbierające się w silniku (między innymi nagar i szlamy). Ale nie oznacza to, że możemy go stosować w samochodzie zabytkowym. Dlaczego?

• Dzięki dużej ilości dodatków czyszczących (detergentów) olej syntetyczny natychmiast wypłukałby wszelakiego typu zanieczyszczenia z silnika auta zabytkowego (tak samo zresztą, jak płukanka do oleju). Detergenty stosowane we współczesnych olejach są bardzo silne. Doprowadziłoby to do natychmiastowego zapchania filtra oleju. Zaraz po wymianie oleju i filtra, trzeba by powtórzyć zabieg - zamontować  nowy filtr i wlać nowy olej. Teoretycznie, usunięcie zanieczyszczeń z silnika nie powinno być niczym złym. Wręcz odwrotnie. Ale...
• Niższa lepkość współczesnych olejów syntetycznych mogłaby spowodować problemy z ciśnieniem oleju w silniku samochodu zabytkowego. A to byłoby powodem przyspieszonego zużycia jednostki napędowej, albowiem olej nie docierałby do węzłów smarowania.
• W samochodach zabytkowych, mających 40 lat i więcej (a na pewno w starszych) uszczelnienia techniczne silnika (uszczelki) były oryginalnie produkowane z gumy. Dodatki stosowane we współczesnych olejach mogą takie uszczelnienia zniszczyć. Nikt nie chce, aby z silnika wyciekał olej, a sam silnik żeby mógł się zatrzeć.

 

W młodszych wiekiem autach stosowano już uszczelki z elastomerów. Tym uszczelkom olej syntetyczny nie powinien zaszkodzić.

• Silniki stosowane w samochodach zabytkowych były budowane z innych materiałów, niż współczesne silniki samochodowe. Współczesne silniki są budowane (dzięki rozwojowi technologii) z bardziej odpornych materiałów. Silniki w samochodach zabytkowych były narażone między innymi na szybsze zużywanie się gniazd zaworowych. Zużywały się w nich także elementy układu rozrządu - krzywki i popychacze. Aby zapobiec temu zjawisku oleje silnikowe, przeznaczone do tych aut, wzbogacano dodatkiem ZDDP - dialkiloditiofosforanu cynku. Współczesne oleje silnikowe mają dwukrotnie mniejszą zawartość ZDDP. Przez to nie chronią przed wypalaniem gniazd zaworowych i zużyciem krzywek i popychaczy.
• Współczesne oleje syntetyczne są wyposażone w szereg dodatków, chroniących przez korozją nowoczesne silniki. W przypadku silników samochodów zabytkowych, nowoczesne oleje syntetyczne mogą... powodować korozję. Wszystko przez inne materiały do produkcji silników, stosowane kiedyś i obecnie.

 

Podsumowując, najlepiej nie poprawiać samodzielnie technologii. Jeśli silnik samochodu został dostosowany do oleju mineralnego, stosujmy olej mineralny.

 

Olej syntetyczny w samochodzie zabytkowym? Jest jednak jeden wyjątek

 

W ofercie kilku producentów olejów silnikowych znaleźć można olej syntetyczny, przeznaczony specjalnie do aut zabytkowych. Przykładem może być olej syntetyczny o specyfikacji SAE 20W50, przeznaczony do aut zabytkowych, używanych w motorsporcie. Zawiera on między innymi dużą ilość ZDDP. Jednak nadal może być niebezpieczny dla aut z gumowymi uszczelkami.

 

Olej konserwujący  - do samochodów zabytkowych, które bardzo rzadko jeżdżą

 

W ofertach niektórych producentów olejów samochodowych znaleźć można także specjalne oleje silnikowe do aut zabytkowych, które są rzadko używane, albo w ogóle nie są używane (np. stoją w muzeach). Takie oleje zawierają w swoim składzie między innymi lotne inhybitory korozji, chroniące jednostkę napędową przed rdzewieniem od środka.

 

Dobór oleju silnikowego do samochodu zabytkowego jest niezwykle ważny i ma kluczowy wpływ na trwałość silnika, a także jego sprawność techniczną.